تولید محصولات کشاوزری به
خودی خود در کشوری مانند ایران که دارای زیر ساخت های مناسبی برای تولید نمیباشد
یکی از بزرگترین چالش های تولید کننده گان است. چالش دیگری که تولید کننده گان
معمولا با ان دست به گریبان هستند فروش آنها و به زبان ساده تر تبدیل محصولاتشان
به پول میباشد.
از آنجایی که اغلب
کشاورزان از قدرت مالی آنچنانی برخوردار نیستند، پس از تولید و برداشت محصول به در
صدد فروش هر چه سریع تر محصولشان و جایگزین کردن هزینه ها و سرمایه گذاری خود میباشند
و در این میان به تناسب هرچه قدرت مالی کمی داشته باشند مجبور به انعطاف بیشتری در
برابر خریدار که اینجا همان دلال هست میشوند.
در واقع نبود یک سیستم
تضمین خرید محصول پر قدرت و جامع با
قوانین و نرخ های مصوب اولین دلیل بوجود آمدن رابطه بین دلال و تولید کننده میشود.
زیرا به قول خود کشاورزان تنها کسانی که دست به نقد همیشه حاضر به خرید هستند همین
دلالان هستند.برای مثال در مورد بازار میوه به گفته مسئولین
حدود ۴۰۰۰ دلال میوه در بازار میوه و تره بار فعالیت می کنند. این گروه که کار خود
را از ده شب شروع می کنند و در ساعات اولیه صبح به پایان می رسانند در تعیین قیمت میوه
و بالا و پایین رفتن آن تاثیربسیار زیادی دارند و بسیاری از اتفاقات ناخوش آیند بازار
میوه را رقم می زنند.
مضافا عدم وجود ساختار حمایتی از تولید کننده
در بخش پس از تولید و در نتیجه توزيع و بازار معيوب پس از توليد را تهديد و خطر جدي براي توليد ميوه كشور
كه مزيت اقتصادي میتوان به شمار آورد این در صورتی است که برای مثال بهترين ميوه كف
بازار كمتر از ۱۰۰۰ تومان است به دليل سيستم
معيوب توزيع، قيمت هر كيلو ميوه براي مصرف كنندگان حداقل ۲۵۰۰ تومان عرضه مي‌شود.
رييس اتحاديه باغداران (شادلو) معتقد است طرح انتزاع
وظايف بازرگاني بخش كشاورزي از وزارت صنعت، معدن و تجارت باعث برطرف شدن چالش‌هاي پس
از توليد و توزيع خواهد شد.
با توجه به اين‌كه اگر توليد و توزيع در اختيار يك دستگاه باشد و
يك متولي داشته باشد، اطلاعات توليد در بازار توزيع نيز منتقل خواهد شد و مشكلات برون‌سازماني
كه در حال حاضر گريبان‌گير توليد‌كننده و مصرف‌كننده شده برطرف مي‌شود.اگر بخش توليد و بازار مصرف كشاورزي در يك دستگاه متمركز شود چالش‌هاي
فعلي برطرف خواهد شد.
براساس اعلام مسوولان سالانه بيش از ۱۷ ميليون تن
انواع محصولات باغي در كشور توليد مي‌شود كه اگر دلالان به‌طور ميانگين كيلويي هزار
تومان از هر كيلو ميوه سود ببرند، سالانه بيش از ۱۷ هزار ميليارد تومان تنها از محصولات
باغي عايدشان مي‌شود. دلالان میوه، محصولات کشاورزی را با قیمتی
بسیار پایین خریداری و با سوء استفاده از مناسبتهای ملی و مذهبی و ایجاد فضای سوداگری
به چند برابر قیمت به فروش می رسانند. سالها است که کشاورزان و باغداران در اعتراض
های پیاپی اعلام می کنند که مجبور هستند محصولات خود را به قیمتی ناچیز به دلالان بفروشند
اما تاکنون برای اعتراض های آنها اقدامی موثر و قابل توجه صورت نگرفته است.
در بخش کشاورزی گردش مالی به‌سرعت انجام میشود
و پول چند بار دست‌به‌دست میشود. به این دلیل انحصارگران دست از دلالی برنمی‌دارند.
پس دولت باید از تشکل‌های مردمی حمایت کند تا بتوانیم از پتانسیل‌های حمایتی‌ای که
دولت در اختیار ما می‌گذارد و سیاست‌های نظارتی‌ای که در اختیار دولت است، بازار را
کنترل و حضور تولیدکننده را در بازار مصرف پررنگ کنیم.در این میان سازمان میادین خود به تنهایی تبدیل به بزرگترین عامل دلالی شده است. می‌توانیم تشکل‌ها
و اتحادیه‌هایی واقعی که از مردم تشکیل شده، به وجود بیاوریم نه اتحادیه‌های تعاونی
که دست‌ساز دولت هستند. نمی‌توانیم از آنها انتظار داشته باشیم واقعیت‌های تولید را
متوجه شوند. برای اینکه یک دستورالعمل به آنها می‌رسد و موظف‌اند طبق آن کار کنند.
علاوه بر دلالی و آسیب های موجود و سنتی
محصولات داخلی عده ای از دلال و واسطه ها هستند که با قیمت های کمترمیوه های باکیفیت
های نازل را وارد کشور می کنند؛درحالی که میوه و سایر محصولات کشاورزی در داخل کشور
به اندازه تولید می شود.
ضرورت برندسازی برای محصولات کشاورزی
برندسازی برای محصولات کشاورزی یکی از عمده اقداماتی
است که بسیاری از کشورهای تولید کننده
محصولات کشاورزی در جهان توانسته اند با ان در مقابل قاچاق و واردات بیرویه
محصولات تولید داخلشان در جهت مقابله با ان برایند.در حال حاضر جایگاه ایران از نظر
تولید محصولات کشاورزی در عرصه بین المللی مناسب نیست،در حالی که ما می توانیم حرف
های بسیاری حداقل در مورد محصولات شاخصی مانند زعفران ، پسته ویا خرما در جهان برای گفتن داشته باشیم.
دلال ها و سود جویی عده ای در نگاهی دیگر علاوه بر بوجود آوردن مشکلات و
مسائل اقتصادی و مالی در بین کشاورزان و همچنین مصرف کننده گان ، مشکل دیگری بنام عرضه
غیر بهداشتی و نا سالم کردن تولیدات کشاورزی را عامل میشوند.
در ماه های گذشته بارها اخباری را شنیده ایم که
سودجویان به خاطر ظاهر پسند کردن محصولات و یا افزایش ماندگاری اقدام به مصرف
واکس، نفتالین و یا دیگر نگهدارنده های غیر استاندارد میکنند و یا وارد کردن یک
محصول از کشوری با قیمت ارزان و بدون گذارند مراحل رسمی و قرنطینه ای موجب وارد شدن
همراه بیماریهای گیاهی و حتی زئونوز ها میشود.
منابع آمار ها
۱- آمارتولید و فروش اتحادیه باغداران
۲- آرشیو کمسیون کشاورزی مجلس شورای
اسلامی ایران
۳- آمار سالانه میادین میوه و تره بر زیر
نظر شهرداری
۴- گزارشات خانه کشاورز ایران
۵- خبرگذاری ایسنا
۶- خبرگزاری کشاورزی ایران ایانا
