طوفان نمک به تبریز رسید؛ ولی نمک به چشم مسئولان امر نرسید !!!؟؟؟

طوفان نمک دریاچه اورمیه بالاخره به تبریز رسید. 

فاجعه های که فعالین مدنی آذربایجانی به همراه کارشناسان زیست محیطی بارها نسبت به وقوع آن هشدار داده بودند.
این تصویر توسط عکاس آماتور در شهر تبریز گرفته شده است.
ذراتی که باد های فصلی از غرب ایران هنگام وزیدن از روی سطح خشک و پودری دریاچه بهمراه می آورند و به شهر های بناب ، مراغه ، تبریز و شهر های ساحل شرقی دریاچه ارومیه دچار چنین صحنه هایی می کنند که توسط فعالین نحیط زیست این دو استان پیش بینی شده بوداین ذرات دارای آلندگی بسیار بالایی هستند و نه تنها برای افراد دارای بیماری های تفسی ، سالمندان و کودکان مضر می باشد ، بلکه برای افراد کاملا سالم نیز عوارض جدی و شدیدی ایجاد خواهد کرد . 
در رابطه با آخرین وضعیت دریاچه اورمیه، دکتر ناصر آق که خود اصالتا ترکمن بوده، در مصاحبه با یکی از خبرگزاری های محلی به واقعیت های تلخی پیرامون این دریاچه اشاره کرده است.
وی درباره آخرین وضعی دریاچه اورمیه معتقد است: " طبق آخرین ارزیابی های صورت گرفته از سوی ما، متوجه شدیم حجم آب باقیمانده در دریاچه اورمیه بسیار بسیار کمتر آن چیزی است که در سایر ارگان ها و رسانه ها مطرح می شود.
هر چند تا کنون آمار خیلی دقیقی از مقدار آب دریاچه اورمیه اعلام نشده، اما رقم هایی که گفته می شود بسیار بالاتر از آن چیزی است که واقعیت دارد. بخش عمده آب دریاچه اورمیه در قسمت شمالی آن است، اما می بینیم که عقب نشینی ساحلی در شمال دریاچه هم بسیار چشم گیر است. طبق آخرین بر آوردهایی که انجام دادیم حداکثر عمق آب در جنوب دریاچه در مناطق خیلی محدودی 2 متر و 40 سانتی متر است.
با توجه به طول و عرض آبی که موجود است و با احتساب عمق متوسط یک متر، اکنون چیزی در حدود 40 میلیون متر مکعب آب در جنوب دریاچه اورمیه باقی مانده است؛ یعنی کمی بیشتر از آبی که پشت سد شهر چای اورمیه وجود دارد.
عمق فاجعه دریاچه اورمیه خیلی بیشتر از حد تصور ماست و واقعا نمی شود گفت که اکنون دریاچه اورمیه زنده است.
اخیراً دیدم تلوزیون زیر نویس می کرد که سطح آب دریاچه اورمیه نسبت به سال گذشته 24 سانتی متر افزایش یافته است!!!!!!!
واقعاً من نمی دانم این آمار را چه کسانی و با چه هدفی ارائه می کنند؟ فکر می کنم ارائه چنین آمار دروغی هدفی جز گول زدن مردم و سرپوش گذاشتن بر بی کفایتی های مسئولان ندارد.
ببینید اگر اقدام بسیار بسیار عاجلی صورت نگیرد، نگه داشتن دریاچه اورمیه بسیار دشوار خواهد بود. سرعت عقب نشینی ساحلی آب وحشتناک است و در عرض 20 روز 2 کیلومتر عقب نشینی ساحلی صورت گرفته است. ما داریم به اوج فاجعه دریاچه اورمیه نزدیک می شویم."

هر اکوسیستمی برای رسیدن به ثبات حیات خود لازم دارد که مراحلی را بصورت تدریجی شروع و البته با افزایش شیب این روند به مرحله ثبات خود برسد .
در مورد دریاچه ارومیه این جایگاه ها در 3 ناحیه جغرافیای در شکل دیده میشوند . سال های 1500 میلادی ، سال های 1900 میلادی و سال های پس از 2050 میلادی که به رنگهای به ترتیب آبی ؛ صورتی و قرمز نشاد داده شده است نیز یک انتخاب جغرافیای و اکولوژیکی برای ثبات دریاچه ارومیه می باشد . 
همانطور که در ابتدا گفته شد ، این روند ها اگر شروع شوند و اکوسیستم در جهت تغییر به یک تغییر گام بردارد ، تا رسیدن به ثبات بعدی این روند را ادامه خواهد داد . در این میان تاثیر انسان بر این روند بسیار زیاد بوده تا حدی که اگر این روند تغییر شروع شود ، انسان در افزایش سرعت و شیب نموداری آن تغییر بسزایی خواهد داشت و تقریبا تا زمان رسیدن آن اکوسیستم به نقطه ثبات بعدی ، به هیچ شکلی نمی توان در برابر آن روند ایستاد .  
 روند خشک شدن دریاچه ارومیه در طی 500 سال گذشته و ادامه آن در 100 سال آینده که در این شکل مشاهده می کنید و در واقع و بر خلاف انچه که مقداری در سالهای اخیر بیشتر دیده شده و این روند را با 10 سال اخیر ربط می دهند نیست و این یک کوتاهی تاریخی بوده که بر اساس چند دلیل می باشد که قابل گریز نبوده تا به وضعیت ثبات سال های 1900 برسد. اما بی خردی ها و بی کفایتی در ساختار حفاظت از این دریاجه پر ارزش استارت آن را برای رسیدن به نقطه ثبات بعدی زده است و کمی دور از ذهن میرسد که بتوان از پیشروی ان تا نقطه بعدی ثبات اکوسیستمی یعنی محدوده قرمرز رنگ در این تصویر جلو گیری کرد . 
یکی دیگر از دلایل افزایش این روند محل قرار گیری و یا اگر بهتر بیان کنیم نوع سطح جغرافیایی این دریاچه می باشد که بیشتر سطح آن در بسیاری از مناطق آن کم عمق و حتی گاهی بوسعت کیلومتر ها یه عمق چندین سانتی متر می باشد که با خشک شدن آن بخش ها سطح زیادی از دریاچه را از دست می دهیم . 
 هم اکنون دریاچه ارومیه در حال مرگ است واین فاجعه دردناک یکبار دیگر شهروندان ایران رابه گونه ای دیگر دچار آسیب جدی کرده است .تمامی محیط زیست ایران پیوسته دستخوش نابسامانی های گوناگون وهولناک بوده وحکومت با بوروکراسی سنگین و عدم مدیریت صحیح  روند تخریب را تشدید نموده است.

آرش چوپانی

کارشناس کشاورزی و منابع طبیعی